6 cách hiệu quả để bỏ điện thoại và tập trung hơn

Các smartphone ngày nay rất tiện lợi nhưng cũng dễ khiến chúng ta sa vào vòng lặp sử dụng liên tục. Nếu bạn đang tìm cách bỏ điện thoại (hoặc giảm thời gian dùng điện thoại) để tập trung vào công việc, gia đình hoặc đơn giản là có thời gian rảnh chất lượng hơn, bài viết này tóm tắt những chiến thuật thực tế và dễ áp dụng — dựa trên kinh nghiệm phổ biến và các phương pháp đã kiểm chứng.

Đặt mục tiêu rõ ràng: “bỏ điện thoại” có thể hiểu là giảm tiếp xúc bằng tay hoặc giảm thời gian mở ứng dụng. Đo lường bằng giờ/ngày sẽ giúp bạn theo dõi tiến độ (ví dụ: không dùng 2 giờ liên tục, 4 giờ, v.v.). Những mẹo dưới đây tương thích với Android, iOS và các thiết bị đeo phổ biến.

1. Để điện thoại ở một vị trí cố định và tắt/mute thông báo không cần thiết

Cách đơn giản nhất để bỏ điện thoại là để nó không nằm trong tầm với. Chọn một chỗ cố định ngoài khu vực bạn hay ngồi — kệ, tủ, hoặc góc phòng khác — nhưng phải biết vị trí để nếu cần vẫn lấy được.

Kỹ thuật cụ thể:

• Bật chế độ Im lặng (Silent) hoặc Chỉ ưu tiên (Do Not Disturb) theo lịch.
• Tắt thông báo đẩy (push notifications) cho các ứng dụng mạng xã hội (Facebook, Instagram, Reddit) thông qua Settings → Notifications.
• Giữ thông báo cho ứng dụng nhắn tin / cuộc gọi quan trọng nếu cần.

Vì pings là lý do chính khiến tay lướt lại điện thoại, giảm số lượng ứng dụng được phép gửi thông báo xuống tối thiểu sẽ giảm cám dỗ rất rõ rệt.

OnePlus 13 đặt trên giá sách, minh họa đặt điện thoại ở nơi cố định để tránh dùng thường xuyên

2. Đeo smartwatch để lọc thông tin quan trọng

Một chiếc đồng hồ thông minh có thể giúp bạn bỏ điện thoại bằng cách chuyển các thông báo quan trọng lên cổ tay — vừa nhận biết cuộc gọi/khẩn cấp, vừa tránh phải mở điện thoại để kiểm tra mọi thứ.

Lưu ý chọn thiết bị theo mức độ “gây cám dỗ”:

• Smartwatch đầy app (Pixel Watch 4, Galaxy Watch) cho nhiều tính năng nhưng cũng có thể gây xao nhãng nếu bạn cài nhiều ứng dụng.
• Nếu mục tiêu là giảm dùng điện thoại, cân nhắc đồng hồ đơn giản hơn: fitness band hoặc thiết bị kiểu Pebble, chỉ hiển thị cuộc gọi & tin nhắn quan trọng.

Màn hình thông báo trên Google Pixel Watch 4, minh họa nhận cảnh báo quan trọng mà không cần mở điện thoại

3. Thưởng cho việc không dùng điện thoại (gamification)

Tạo hệ thống khen thưởng cho bản thân giúp duy trì thói quen. Ví dụ:

• 2 giờ không chạm điện thoại → thưởng một bánh ngọt.
• 4 giờ → một cốc bia / đồ uống yêu thích.
• 6 giờ → mua một cuốn sách.

Hoặc dùng ứng dụng gamification như Forest: đặt giờ không dùng (25–120 phút), app sẽ “trồng cây” nếu bạn giữ cam kết. Tổng kết khu rừng theo ngày/tuần cho thấy tiến độ thay vì chỉ nhìn vào số phút trống rỗng.

Hình ảnh Android cupcake tại Googleplex, biểu tượng tưởng tượng phần thưởng tinh thần khi duy trì thói quen không dùng điện thoại

4. Tắt chế độ tiết kiệm pin (để buộc sạc thường xuyên)

Nghe có vẻ nghịch lý, nhưng tắt chế độ tiết kiệm pin giúp điện thoại hết pin nhanh hơn — nghĩa là nó sẽ nằm trên giá đỡ sạc lâu hơn và bớt ở tay bạn. Thực hiện:

• Tắt Battery Saver / Low Power Mode vào lúc bạn muốn ép bản thân nghỉ ngơi.
• Đặt vị trí sạc ở phòng khác (phòng ngủ xa giường, hành lang), để khi cần sạc bạn phải đi bộ lấy điện thoại.

Thời gian sạc là “thời gian bắt buộc” giúp cắt đứt thói quen mở máy vô thức.

Pixel 9a đang sạc qua cáp USB-C, minh họa việc để điện thoại ở chỗ sạc xa tầm tay

5. Chuẩn bị phương tiện giải trí thay thế (e-reader, sách, tablet)

Nhiều lần chúng ta mở điện thoại vì chán — phòng ngừa bằng cách có sẵn lựa chọn giải trí khác:

• Sách/ebook (Kobo, Kindle) cho đọc dài tập, ít cám dỗ thông báo.
• Tablet để xem phim khi nấu ăn (tách bạch thiết bị phục vụ giải trí khỏi điện thoại).
• Đồ chơi gắp tay (fidget), puzzle để giữ tay bận trong khi nghe TV.

Các thiết bị chuyên biệt ít chức năng mạng xã hội sẽ giúp bạn duy trì trạng thái tập trung lâu hơn.

Máy đọc sách Kobo Libra cầm tay, minh họa giải pháp e-reader thay thế điện thoại để giảm thời gian dùng màn hình chính

6. Tập sở thích mới để lấp đầy thời gian rảnh

Thói quen mới hiệu quả khi nó tạo ra sản phẩm cụ thể (một chiếc khăn, mô hình Warhammer, một bản nhạc). Lựa chọn:

• Thủ công (đan, móc).
• Mô hình/boardgame.
• Thể thao/fitness.
  Mỗi hoạt động đó vừa tạo sự hài lòng, vừa làm giảm nhu cầu “giải trí tức thì” bằng điện thoại.

Kết luận

Điện thoại là công cụ tuyệt vời nhưng dễ khiến ta mất kiểm soát. Kết hợp các chiến thuật: để điện thoại ở chỗ cố định, lọc thông báo, dùng smartwatch đúng mục đích, thưởng cho việc không dùng, buộc sạc xa tầm tay, chuẩn bị phương tiện giải trí thay thế và tìm sở thích mới — sẽ giảm đáng kể thời gian dùng máy và tăng chất lượng tập trung. Thử nghiệm các phương pháp trên, điều chỉnh theo lịch sống của bạn và chia sẻ kết quả: bạn đã thử cách nào hiệu quả nhất để bỏ điện thoại?