3 ứng dụng Linux hữu ích: Bagels, Déjà Dup và KTouch

Bạn có biết trong kho lưu trữ (repository) của hệ điều hành Linux đang chờ rất nhiều phần mềm mã nguồn mở hữu ích để cài đặt? Bài viết này tập trung vào 3 ứng dụng Linux hữu ích (Bagels, Déjà Dup, KTouch) mà bạn có thể thử ngay — tất cả đều liên quan đến việc theo dõi, bảo vệ dữ liệu và nâng cao kỹ năng nhập liệu. Từ công cụ chạy trên terminal đến ứng dụng GUI tích hợp, các mục dưới đây trình bày chức năng, chi tiết kỹ thuật đáng lưu ý và các lệnh cài đặt tiêu chuẩn để bạn áp dụng trên các bản phân phối phổ biến.

Bagels: theo dõi chi tiêu ngay trong terminal

Bagels là một ứng dụng theo dõi chi tiêu dành cho terminal, cho phép quản lý thu nhập/chi tiêu với cấu trúc tài khoản riêng biệt và lưu trữ dữ liệu bằng SQLite. Ứng dụng cung cấp giao diện dòng lệnh được thiết kế trực quan, hiển thị biểu đồ và phân tích chi tiêu theo tài khoản (ví dụ: Work, Card) sau khi bạn nhập giao dịch hàng ngày. Dữ liệu được lưu trong cơ sở dữ liệu SQLite, thuận tiện cho việc sao chép giữa thiết bị.

Đặc điểm kỹ thuật đáng lưu ý:

• Lưu trữ: SQLite database (portable).
• Giao diện: terminal UI, có hoạt ảnh 3D bagel dạng ASCII khi khởi động.
• Yêu cầu runtime: Python (Bagels được phân phối qua uv tool với target Python 3.13 trong hướng dẫn gốc).

Quy trình cài đặt (theo hướng dẫn chính thức của Bagels):

• Cài uv installer:

  curl -LsSf https://astral.sh/uv/install.sh | sh

• Khởi động lại phiên terminal, sau đó cài Bagels với Python 3.13:

  uv tool install --python 3.13 bagels

• Chạy:

  bagels

Sau khi khởi chạy, bạn tạo một hoặc nhiều account (Work, Card, v.v.), nhập các bản ghi giao dịch và truy cập tab Manager để xem biểu đồ cân bằng và phân tích phân loại chi. Dữ liệu SQLite giúp bạn sao lưu hoặc di chuyển hồ sơ sang thiết bị khác khi cần.

Giao diện Bagels trong terminal hiển thị biểu đồ chi tiêu và animation bagel dạng ASCII

Déjà Dup (Backups): sao lưu đơn giản, mã hóa sẵn

Déjà Dup (thường xuất hiện với tên Backups trong GNOME) là một giải pháp sao lưu/khôi phục hướng người dùng, đơn giản hóa việc chọn thư mục cần sao lưu, loại trừ thư mục không cần thiết và đặt lịch tự động. Ứng dụng hỗ trợ lưu trữ lên nhiều đích, bao gồm cloud (OneDrive, Google Drive) hoặc ổ cứng ngoài, và có mã hóa mặc định để bảo mật bản sao lưu.

Điểm kỹ thuật:

• Mã hóa: được bật theo mặc định, yêu cầu mật khẩu để mã hóa giải mã.
• Tự động hóa: cấu hình lịch sao lưu định kỳ.
• Tương thích: là giải pháp mặc định trên Ubuntu nhưng xuất hiện trong hầu hết repository chính thức của nhiều bản phân phối.
• Phân phối: có thể cài qua apt/dnf/pacman/zypper hoặc từ Flathub cho phiên bản Flatpak.

Lệnh cài đặt mẫu (các bản phân phối phổ biến):

sudo apt install deja-dup      # Debian/Ubuntu
sudo dnf install deja-dup      # Fedora
sudo pacman -S deja-dup        # Arch
sudo zypper install deja-dup   # openSUSE

Hoặc cài Flatpak từ Flathub:

• Tìm và cài org.gnome.DejaDup trên Flathub.

Bài viết gốc so sánh sự dễ dùng của Déjà Dup với một công cụ sao lưu khác (Back in Time), nêu rõ Déjà Dup có giao diện trực quan hơn, phù hợp với người muốn giải pháp đơn giản, bảo mật. Vì Déjà Dup đã tồn tại và phát triển lâu, nó có mặt trong nhiều repository — thuận tiện cho việc triển khai trên desktop Linux.

Giao diện Déjà Dup với tùy chọn sao lưu và điểm khôi phục trên Linux

KTouch: gia tăng tốc độ và độ chính xác gõ phím

KTouch là một tutor gõ phím (typing tutor) mã nguồn mở của KDE, hướng đến cả người mới học và người muốn duy trì hoặc nâng cao tốc độ/độ chính xác khi gõ. Ứng dụng đo thời gian, tốc độ (WPM) và độ chính xác khi bạn thực hiện bài tập, gồm các khóa học theo layout bàn phím khác nhau (US, Swedish, Russian, Dvorak…), cho phép chỉnh sửa bài học và hỗ trợ nhập/xuất để chia sẻ cấu trúc bài tập.

Tính năng kỹ thuật:

• Hỗ trợ nhiều layout bàn phím (bao gồm Dvorak).
• Bài học: nhiều cấp độ; có thể tạo và chỉnh sửa bài học tùy chỉnh.
• Xuất/nhập bài học: thuận tiện chia sẻ cấu trúc bài.
• Phân tích: hiển thị thời gian, tốc độ, độ chính xác cho từng bài.

Lệnh cài đặt mẫu:

sudo apt install ktouch      # Debian/Ubuntu
sudo dnf install ktouch      # Fedora
sudo pacman -S ktouch        # Arch
sudo zypper install ktouch   # openSUSE

KTouch cũng có mặt trên Flathub (org.kde.ktouch) cho người dùng phổ biến Flatpak.

KTouch typing tutor hiển thị bài học và thống kê tốc độ, độ chính xác khi gõ phím trên Linux

Kết luận

Ba ứng dụng trên — Bagels (theo dõi chi tiêu trên terminal, lưu SQLite), Déjà Dup (sao lưu mã hóa, dễ cấu hình) và KTouch (huấn luyện gõ phím đa layout) — phản ánh những mảng thiết thực trong hệ sinh thái phần mềm Linux: quản lý cá nhân, bảo vệ dữ liệu và nâng cao kỹ năng nhập liệu. Mỗi ứng dụng có thể được cài nhanh từ repository hoặc Flathub và đều phù hợp cho người dùng muốn giải pháp nhẹ, mở và có khả năng mở rộng. Hãy thử cài đặt từng công cụ theo lệnh mẫu ở trên, kiểm tra tính tương thích với distro bạn đang dùng và chia sẻ trải nghiệm (ví dụ: cấu hình tài khoản Bagels, chính sách lưu trữ Déjà Dup, hoặc khóa học KTouch bạn hay sử dụng) để cộng đồng cùng tham khảo.